Hướng dẫn chăm sóc răng miệng cho trẻ theo từng độ tuổi đúng cách

Vệ sinh răng miệng đầy đủ và đúng cách có thể trở thành một thách thức đối với các em nhỏ vì khả năng vận động của trẻ còn hạn chế và trẻ chưa nhận thức được tầm quan trọng của sức khỏe răng miệng. Chính vì vậy, ba mẹ cần chủ động chăm sóc răng miệng cho trẻ và dạy bé cách đánh răng đúng cách.

1. Tác hại của việc không chăm sóc răng miệng cho trẻ hoặc chăm sóc sai cách

1.1. Sâu răng

Sâu răng là một bệnh về răng miệng phổ biến ở trẻ em do 3 nguyên nhân chính gây ra:

• Chế độ ăn nhiều đồ ngọt.
• Ba mẹ vệ sinh răng miệng cho trẻ chưa tốt.
• Thái độ, ý thức và kiến thức về nha khoa của ba mẹ.

1.2. Viêm nướu

Đặc điểm nổi bật của viêm nướu là dấu sưng đỏ, một phần đầu nướu bị tách ra khỏi răng, trẻ rất dễ bị chảy máu nướu dù là va chạm nhẹ. Cơ chế gây ra viêm nướu là sự tích tụ của mảng bám (sinh ra khi thức ăn dư thừa trên răng không được loại bỏ hoàn toàn). Mảng bám tích tụ ở những vị trí khá kín đáo như ở cổ răng, đường viền nướu và rất khó làm sạch chúng nếu ba mẹ chưa biết cách dùng bàn chải. Bên trong mảng bám màu trắng chứa rất nhiều vi khuẩn gây bệnh.

1.3. Hôi miệng

Vệ sinh răng miệng chưa đủ và chưa đúng làm cho miệng trẻ bị hôi, kèm theo hơi thở có mùi khó chịu. Những sản phẩm sinh ra từ quá trình vi khuẩn chuyển hóa thức ăn để lấy chất dinh dưỡng là hợp chất của lưu huỳnh, chính chúng gây nên tình trạng hôi miệng ở trẻ.

2. Hướng dẫn cách chăm sóc răng miệng cho trẻ theo từng độ tuổi

Việc chăm sóc sức khỏe răng miệng sớm cho trẻ là điều quan trọng đối với các bậc cha mẹ. Có nhiều cách bảo vệ và phòng ngừa bệnh răng miệng cho trẻ, trong đó, cha mẹ nên lưu ý đến việc chọn bàn chải, kem đánh răng phù hợp lứa tuổi và thực hành chải răng đúng cách.

2.1. Từ 6-8 tháng tuổi

Những răng sữa đầu tiên đã bắt đầu xuất hiện trên cung hàm. Bên cạnh việc bú sữa mẹ trẻ còn được bổ sung dinh dưỡng bằng cách ăn dặm. Chính sữa mẹ là “nước súc miệng” tốt nhất cho trẻ.

2.2. Độ tuổi từ 1 – 2 tuổi

Cha mẹ cần chủ động đánh răng cho trẻ. Khi bé chưa mọc răng hay mới mọc một vài chiếc răng đầu tiên bạn cần vệ sinh răng nướu cho trẻ bằng gạc mềm thấm nước ấm sạch hoặc nước muối pha loãng.

Khi răng bé đã mọc khá nhiều là lúc nên chuyển sang sử dụng bàn chải đánh răng. Cần chọn bàn chải nhỏ, loại mềm với chất lượng tốt nhất. Kem đánh răng thì ba mẹ nên chọn những tuýp kem đánh răng chứa fluor với những hương vị trái cây để kích thích sự thích thú của trẻ đối với vệ sinh răng miệng.

Hướng dẫn chải răng: Cầm bàn chải bằng ngón tay, giống với tư thế cầm bút. Di chuyển bàn chải một cách nhẹ nhàng theo chiều dọc từ trên xuống dưới. Để góc bàn chải hợp với nướu trẻ một góc 45 độ.

2.3. Độ tuổi từ 3 – 6 tuổi

Đây là độ tuổi bé bắt đầu mọc răng hàm và hàm răng đã đầy đủ. Đến lúc này, cha mẹ có thể cho trẻ tự đánh răng mỗi ngày dưới sự giám sát của người lớn. Khi trẻ đánh răng hay quan sát xem bé có chải răng đúng cách hay không.

Cách đánh răng đúng cách là: Đánh mặt ngoài cùng với chiều mọc răng (chiều dọc), mặt nhai qua lại theo chiều ngang, đánh mặt trong theo chiều dọc và tránh bỏ sót mặt lưỡi. Kem đánh răng phù hợp cho độ tuổi này là loại kem đánh răng có chứa thành phần fluor để ngăn ngừa sâu răng. Bàn chải của bé cũng cần chọn loại có lông mềm và nên thay mới 6 tháng một lần.

Ngoài ra, ba mẹ cần tạo những thói quen tốt cho bé, như không ăn quá nhiều đồ ngọt, hay súc miệng bằng nước lọc sau khi ăn bánh kẹo, uống sữa. Sau khi đánh răng xong cũng nên cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng dành cho trẻ em.

2.4. Độ tuổi từ 6-9 tuổi

Dù bé đã biết đánh răng nhưng ba mẹ vẫn cần giám sát trẻ. Nên kiểm tra răng miệng bé thường xuyên để phát hiện sớm các bệnh lý bất thường (sâu răng) hoặc những thay đổi sinh lý (răng lung lay, mầm răng nhú lên) và kịp thời đưa trẻ đi nha sĩ. Đây cũng là độ tuổi bé bắt đầu mọc răng vĩnh viễn và thay răng sữa.

Hãy đảm bảo trẻ đánh răng đủ 2 phút. Vì nếu chải ít hơn sẽ khó làm sạch hoàn toàn được mảnh vụn thức ăn, còn đánh lâu hơn dễ làm cho răng bị mòn. Nên tập cho bé thói quen sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng. Tránh dùng tăm vì có nguy cơ gây thưa răng.

Ở độ tuổi này, các phụ huynh có thể bắt đầu cho bé sử dụng bàn chải đánh răng điện cho trẻ em. Trẻ em luôn được khuyến khích dùng bàn chải điện bởi sản phẩm làm sạch tốt hơn bàn chải thường. Do đầu bàn chải tự rung nên sẽ giúp việc đánh răng trở nên dễ dàng hơn đối với trẻ. Ngoài ra, sản phẩm cũng sẽ tạo hứng thú đánh răng cho bé.

> Mua bàn chải điện cho trẻ em thương hiệu Mỹ Fairywill FW-2001 tại đây

3. Một số lưu ý khi chăm sóc răng miệng cho trẻ

Đối với những bé còn nhỏ và cần ba mẹ chải răng hộ, ba mẹ nên đặt bàn chải nhẹ nhàng sao cho lông bàn chải vừa khít trên bề mặt răng, chải từng nhóm răng, mỗi nhóm độ 2 – 3 cái, chải đủ ba mặt răng: mặt trước, mặt sau và mặt nhai.

Nên chọn loại kem đánh răng có công thức không đường, chứa xylitol và active fluoride để chống sâu răng. Rất nhiều trẻ có xu hướng thích ăn hoặc mút kem đánh răng nên phụ huynh cần chọn loại kem an toàn nếu trẻ lỡ nuốt phải.

Khi chọn bàn chải cho bé cần ưu tiên loại có đầu tròn nhỏ với cổ bàn chải dài để trẻ dễ xoay sở khi chải sâu tận mặt sau của răng. Lông bàn chải cho trẻ cần chọn loại lông siêu mềm đủ để loại bỏ các mảng bám mà không gây trầy xước nướu.

4. Tạo hứng thú thích đánh răng cho bé

Đối với trẻ, đánh răng là một hành động khá khó, có thể gây khó chịu, cáu gắt. Cha mẹ hãy kiên nhẫn giải thích cho con hiểu được tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh răng miệng và những tác hại do bệnh sâu răng gây nên. Bên cạnh việc lựa chọn cho bé loại bàn chải có kiểu dáng dễ thương, màu sắc nổi bật, loại kem đánh răng có mùi thơm hấp dẫn, cha mẹ cần biết cách tạo hứng thú giúp bé thích đánh răng mỗi ngày đơn giản như sau:

• Cùng đánh răng với bé và thi đua xem ai đánh răng đúng cách hơn, sạch hơn, hơi thở thơm tho hơn
• Khi bé đánh răng xong hãy tỏ ra khen ngợi bé. Bé sẽ càng có hứng thú để đánh răng đúng cách, đều đặn
• Hãy tập cho bé đánh răng đều đặn mỗi ngày vào một giờ cố định để bé có thói quen, cứ đến giờ đó lại biết mình phải đánh răng
• Hãy cho bé thấy sự khác nhau giữa hàm răng trắng đẹp do đánh răng đều đặn và hàm răng xỉn màu, bị sâu răng vô cùng xấu xí do lười đánh răng để bé có thêm động lực, hứng thú
• Trong nhà lúc nào mẹ cũng nên “thủ” sẵn hai ba loại kem đánh răng có mùi vị khác nhau (táo, cam, dâu, nho) hoặc vài bàn chải với màu sắc khác nhau để giúp bé có nhiều chọn lựa